Epilepsy چیست؟
صرع یا Epilepsy نوعی بیماری مزمن و چهارمین بیماری شایع در جهان است که در طبقه‌بندی بیماری‌های مغز و اعصاب قرار گرفته و خود را به صورت تکرار حملات تشنج نشان می‌دهد. به طور کلی مبتلایان به صرع حدود یک درصد از جمعیت کل دنیا را تشکیل می‌دهند.
متاسفانه به دلیل نداشتن آگاهی کافی نسبت به بیماری صرع، مبتلایان هزینه‌های اجتماعی، روانی، خانوادگی و فردی زیادی را متحمل می‌شوند.
صرع چگونه ایجاد می‌شود؟
پیش از آن‌که درباره علل بروز صرع صحبت کنیم، باید بدانیم که صرع و تشنج دو مفهوم متفاوت هستند.
تشنج یعنی همان حمله‌ای که به فرد دست می‌دهد و صرع نام کلی بیماری است که تشنج می‌تواند یکی از علائم یا گاهی تنها علامت آن باشد. باید بدانیم هر کسی دچار تشنج می‌شود لزوماً صرع ندارد و بهتر است برای تشخیص درست بیماری، به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.
جالب است بدانیم که سیستم مغز و اعصاب از سلول‌های عصبی تشکیل شده است. این سلول‌ها دارای ارتباطات بسیار قوی با یکدیگر هستند که باعث انتقال پیام‌های عصبی از تمامی نقاط بدن به مغز و بردن پاسخ‌های مناسب از مغز به تمامی نقاط بدن می‌شوند.
تمامی این فرآیندها، با کمک انتقال‌دهنده‌های عصبی و الکترولیت‌های بدن مانند سدیم و کلسیم صورت می‌گیرد. در‌واقع، این فرایندها نوعی فعالیت الکتریکی ایجاد می‌کنند. زمانی که فعالیت الکتریکی مغز بیش از اندازه می‌شود، تشنج رخ می‌دهد.
علل ایجاد تشنج
در شرایطی که عامل ایجاد تشنج تشخیص داده شود، مانند موارد زیر، دیگر از واژه صرع استفاده نمی‌کنیم. اما اگر علت خاصی برای بروز تشنج‌ها مشخص نشود، بیماری صرع تشخیص داده خواهد شد.
- تومور های مغزی
- عفونت‌های مغزی نخاعی
- تب بالا
- کمبود شدید کلسیم
- کاهش شدید قند خون
- کمبود ویتامین B6
- سکته مغزی
- ضربه به سر
انواع صرع
- تشنج فراگیر
- تشنج کانونی
تشنج فراگیر
هر دو نیم‌کره مغز را درگیر می‌کند.
تشنج کانونی
فقط یک نیم‌کره مغزی را درگیر می‌کند.
تشخیص صرع
تشخیص صرع بر اساس نتیجه معاینه و دقت پزشک، آزمایش‌های خونی، تصویربرداری از مغز مانند سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی و نوار مغز انجام می‌شود.
آیا صرع قابل درمان است؟
به‌طور معمول اگر بیمار طی٢ الی ٥ سال حمله تشنج نداشته باشد، می‌توان با پزشک معالج درباره قطع داروهای ضد صرع مشورت کرد؛ که البته یک سری ملاحظاتی وجود دارد که باید قبل از قطع دارو حتما در نظر گرفت؛ از جمله:
- این که بیمار رانندگی می‌کند یا خیر؟
- شرایط کاری بیمار به چه صورت است و آیا احتمال آسیب به وی در صورت بروز تشنج وجود دارد؟
- خود فرد آمادگی قطع یا تغییر داروی مصرفی را داشته باشد.
قطع مصرف دارو به عوامل مختلفی بستگی دارد؛
- هر چه بیمار مدت طولانی‌تری بدون تشنج سپری کرده باشد، احتمال موفقیت قطع مصرف دارو بیشتر می‌شود.
- بیمارانی که برای درمان صرع جراحی انجام داده‌اند، احتمال دارد بتوانند مصرف داروهای خود را با نظر پزشک ادامه ندهند.
آیا صرع یک بیماری ارثی است؟
در خانواده‌ای که صرع در یکی از فرزندان تشخیص داده می‌شود، احتمال وجود صرع در فرزندان دیگر در مقایسه با خانواده‌ای که به این بیماری مبتلا نیستند، کمی بیشتر است.
از طرف دیگر، اگر مادر یا پدر کودک صرع داشته باشند، احتمال ابتلا فرزند به بیماری کمی بیشتر می‌شود.
در نتیجه، ابتلای پدر یا مادر به صرع، دلیل منطقی و علمی برای بچه‌‌دار نشدن نیست.
راه‌های درمان بیماری صرع
زمانی که تشخیص صرع قطعی می‌شود، پزشک بهترین درمان را بر اساس نوع صرع، سن، جنسیت، شغل و شرایط اجتماعی و اقتصادی بیمار آغاز می‌کند.
در بیشتر موارد، درمان با یک داروی ضد صرع آغاز می‌شود. حدود نیمی از بیماران با درمان تک دارویی کنترل می‌شوند. حدود ۳۰ درصد از بیماران برای کنترل تشنج‌ها نیاز به درمان دو دارویی یا سه دارویی دارند و مابقی بیماران که نسبت به درمان‌های خوراکی ضد‌صرع مقاوم هستند به درمان‌های دیگری از جمله عمل جراحی نیاز پیدا می‌کنند.
علاوه بر این درمان‌ها، بیمار هم باید تمامی عادات اشتباه زندگی را تغییر دهد.
بی‌خوابی زیاد، گرسنگی طولانی‌مدت، استرس و اضطراب زیاد، عدم نوشیدن آب به مقدار کافی، مصرف مشروبات الکلی و مواد تحریک‌کننده مانند اکستازی و کوکایین، عدم پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده در زمان مناسب و مقدار تجویز شده می‌توانند احتمال حمله تشنج را بالا ببرد.
منبع: عبیدی
